Blog Nấu Ăn
Thịt trâu gác Bếp – Khám phá hương vị đặc sản của Tây Bắc giữa lòng Sài Gòn
Thịt trâu gác bếp đã khắc dấu ấn sâu đậm trong tâm trí thực khách bằng hương vị cay đặc trưng, quyến rũ từ các loại gia vị miền Tây Bắc, cùng hương khói bếp thơm phức đặc biệt. Món thịt trâu khô này không quá cay, không quá cứng nhưng lại mang đến cảm giác tê tê, ngọt ngọt lạ lùng. Vị ngon khó cưỡng của nó đã khiến món đặc sản này trở thành một truyền thuyết.
Nhưng ở đâu và từ bao giờ món đặc sản lạ miệng này xuất hiện? Hãy cùng Một Nắng Food khám phá để hiểu rõ hơn về món đặc sản Thịt trâu gác bếp Tây Bắc, một đặc sản không thể bỏ qua khi nhắc đến ẩm thực miền Tây Bắc.
Tây Bắc, một vùng đất núi phía tây miền Bắc Việt Nam, tiếp giáp với Lào và Trung Quốc, thường được gọi là Tây Bắc Bộ, bao gồm 6 tỉnh: Sơn La, Hòa Bình, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai và Yên Bái. Trâu gác bếp Tây Bắc là tên gọi dành cho món thịt trâu khô truyền thống, là đặc sản của bà con dân tộc thiểu số tại một trong sáu tỉnh này.
Nội dung bài viết
- 1. Thịt Trâu gác bếp là gì ?
- 2. Các loại thịt trâu gác bếp phổ biến trên thịt trường hiện nay
- 3. Giá cả của thịt trâu gác bếp
- 4. Cách làm thịt trâu gác bếp thơm ngon chuẩn vị Tây Bắc từ Một Nắng Food
- 5. Cách thưởng thức thịt trâu gác bếp ngon chuẩn vị nhà làm
- 6. Nên mua thịt trâu gác bếp ở đâu để thưởng thức trọn hương vị Tây Bắc
1. Thịt Trâu gác bếp là gì ?
Thịt Trâu gác bếp, còn được biết đến với các tên gọi khác như trâu hun khói, thịt trâu khô, hoặc trâu sấy khô, là một đặc sản độc đáo từ phần thịt thăn và bắp của trâu tươi, được chế biến bằng cách gác lên bếp để khói từ củi bếp chín dần thịt. Quá trình từ việc chế biến đến bảo quản trâu gác bếp đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu.
Truyền thống về trâu khô gác bếp bắt nguồn từ người Thái Đen, nhưng với hương vị đặc trưng và thú vị, món ăn này đã nhanh chóng trở thành một món ăn yêu thích không chỉ trong cộng đồng dân tộc thiểu số ở Tây Bắc mà cả khắp các vùng miền trong nước. Khởi nguồn của món thịt trâu gác bếp này xuất phát từ việc, trong quá khứ, do thiếu phương tiện bảo quản thịt lâu dài như tủ lạnh hiện nay, bà con dân tộc đã chọn cách sấy khô thịt trâu để tiêu thụ dần.
Trâu gác bếp chính là phiên bản thịt trâu khô có thể bảo quản lâu ngày mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng. Mặc dù quy trình chế biến có hơi phức tạp nhưng kết quả cuối cùng lại vô cùng thỏa mãn: một hương vị đặc sắc, khó quên từ ngay lần đầu thử. Đặc sản này, ban đầu chỉ riêng của người Tây Bắc, giờ đây đã được nhiều nơi khác nhau tái hiện, mang đến những trải nghiệm vị giác na ná nhau nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng riêng.
2. Các loại thịt trâu gác bếp phổ biến trên thịt trường hiện nay
Thịt trâu gác bếp là món đặc sản ngon miệng và truyền thống ở các tỉnh Tây Bắc Việt Nam, bao gồm Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, và những tỉnh khác. Trong thị trường hiện nay, có vẻ có sự loạn trộn giữa thịt trâu gác bếp chính gốc và thịt trâu giả mạo, khiến nhiều người tiêu dùng phải cảnh giác khi mua sắm.
Món thịt trâu gác bếp có hương vị đặc trưng do được ướp gia vị đậm đà cùng hạt Mắc khén, và có mùi thơm ngọt ngào của Dổi rừng và các loại hương liệu khác từ rừng núi Tây Bắc. Trước kia, đây chỉ là món ăn riêng của người Thái Đen, nhưng nay đã trở thành đặc sản phổ biến trong cả khu vực Tây Bắc.
Giá của thịt trâu tươi hiện nay đang dao động ở mức 230.000đ/kg. Để có được 1kg thịt trâu khô, cần tối thiểu 3kg thịt trâu tươi. Vì thế, nếu thấy thịt trâu gác bếp có giá dưới 800.000đ/kg, người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng, vì có khả năng đó không phải là thịt trâu ta mà có thể đã được pha trộn thịt lợn để giảm giá thành.
Thịt trâu gác bếp có thớ thịt dài và màu đỏ tươi. Sản phẩm này được sản xuất ở nhiều nơi, nhưng thịt trâu từ Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang và Sapa đều rất nổi tiếng và đáng để thưởng thức. Dù hương vị có phần tương tự nhau, thịt trâu Sapa thường cay hơn một chút.
Khi chế biến, thịt trâu được ướp với gia vị và hạt mắc khén đặc biệt của dân tộc Thái ở Sơn La, sau đó được gác bếp và sấy khô bằng khói trong nhiều ngày. Mùi vị đặc trưng, thơm ngon và đậm đà của thịt trâu gác bếp tạo nên sự khác biệt và khó quên cho bất kì ai đã từng thử món ăn này.
3. Giá cả của thịt trâu gác bếp
Giá của thịt trâu khô gác bếp tại thị trường mua lẻ hiện đang dao động từ 750.000đ đến 850.000đ/kg, trong khi giá sỉ thì nằm trong khoảng 650.000đ đến 720.000đ/kg với số lượng tối thiểu là 5kg. Ở Hà Nội, giá tối thiểu cho một kilogram thịt trâu khô chuẩn là 800.000đ, do đó, khách hàng cần phải lựa chọn cẩn thận và đọc kỹ đánh giá từ người mua trước khi quyết định mua từ một cơ sở cụ thể.
Tuy nhiên, tình trạng loạn giá trâu gác bếp đang diễn ra trên thị trường, một số cơ sở sản xuất đã cố gắng giảm chi phí bằng cách hấp chín thịt trâu trước khi đem đi sấy. Phương pháp này tiết kiệm thời gian nhưng lại làm giảm chất lượng của thịt trâu khô, khiến miếng thịt trở nên ướt và nát bên trong, mất đi hương vị thơm ngon và độ đàn hồi đặc trưng.
Vì giá rẻ và nhu cầu thị trường lại lớn, nhiều người sản xuất đã không quan tâm đến chất lượng và bất chấp sản xuất thịt trâu gác bếp giá rẻ. Điều này tạo ra sự khó khăn cho người tiêu dùng khi muốn tìm mua thịt trâu chất lượng. Để phân biệt, khách hàng cần chú ý đến màu sắc, mùi vị, độ đàn hồi và giá của sản phẩm. Thịt trâu khô gác bếp chất lượng sẽ có màu đỏ đậm, mùi vị thơm và độ đàn hồi tốt, và thường có giá cao hơn.
4. Cách làm thịt trâu gác bếp thơm ngon chuẩn vị Tây Bắc từ Một Nắng Food
Đúng vậy, ngày xưa việc làm thịt trâu gác bếp khá đơn giản, chỉ cần xiên và gác lên trên bếp củi để sấy khô. Tuy nhiên, với sự phát triển của ẩm thực và sự đa dạng hóa của các gia vị, công thức để làm thịt trâu gác bếp đã trở nên phức tạp và đa dạng hơn, điều này giúp món ăn trở nên phổ biến hơn và có nhiều hương vị mới lạ, dễ tiếp cận nhiều sở thích khác nhau, hấp dẫn hơn. Dưới đây là sơ qua về công thức làm thịt trâu gác bếp phổ biến hiện nay:
Bước 1: Chọn thịt trâu tươi
- Để làm thịt trâu khô gác bếp ngon, bạn cần chọn thịt trâu tươi và chất lượng. Thịt trâu tươi thường được lựa chọn từ các chú trâu rừng nuôi thả tự nhiên, ăn cỏ và sống trong môi trường tự nhiên, đảm bảo thịt săn chắc, ngọt và giàu dinh dưỡng. Loại thịt tốt để làm gác bếp là phần thịt thăn nạc hoặc bắp trâu, không nên chứa gân hoặc mỡ. Thịt nên được cắt thành từng miếng dài, dọc thớ thịt khoảng 20 cm, rộng 9 – 10 cm, và dày 4 – 5 cm.
Bước 2: Tẩm ướp gia vị
- Nướng ớt khô cho đến khi thơm, sau đó cho vào cối cùng với tỏi, gừng, sả, mắc khén, muối, đường, và bột ngọt. Giã nhuyễn hoặc băm nhỏ hỗn hợp gia vị này để tạo thành một hỗn hợp hơi sệt.
- Thoa hỗn hợp gia vị đều lên từng miếng thịt trâu. Để ướp khoảng 3 tiếng để thịt trâu thấm gia vị đều.
Bước 3: Gác bếp và sấy khô thịt trâu
- Xiên từng miếng thịt trâu vào thanh nứa hoặc thanh kim loại.
- Đem gác miếng thịt lên bếp củi với lửa vừa, không để lửa quá lớn để tạo ra khói thơm. Khoảng cách từ bếp đến xiên thịt là 1m để tránh cho thịt bị chín quá hoặc cháy.
- Sử dụng gỗ nhãn để đốt lửa, vì nó tạo ra khói thơm hơn.
- Be trâu trên màn tre hoặc cây mần tứa, nên để trâu nằm phẳng, không treo dọc để tránh trâu bị khô nước.
- Khoảng cách giữa các miếng thịt trâu nên là 60-70cm để tránh làm khô quá nhanh hoặc quá chậm.
- Đặt dải lá chuối tươi lên trên để giữ độ ẩm và thêm ít ngải cứu vào giữa.
- Chỉ sử dụng than hoa để sấy khô thịt, không đặt trên ngọn lửa trực tiếp.
- Liên tục kiểm tra độ nhiệt, và nếu thấy miếng thịt trên bếp khô mặt, hãy lật miếng trâu để đảm bảo sấy đều.
- Thời gian sấy trung bình là từ 9-12 tiếng.
- Cuối cùng, cho thịt đã sấy khô vào nồi hấp cách thủy để chín đều.
Lưu ý: Để tạo ra khói bếp đều, bạn có thể sử dụng gỗ than hoa hồng và đặt ngải cứu lên trên để tạo mùi thơm cho miếng thịt trâu gác bếp này.
Bước 4: Làm chẩm chéo
- Nướng 2 hạt dổi và 2 trái ớt hiểm cho đến khi thơm và cháy nâu.
- Sau đó, giã nát hạt dổi, ớt hiểm, sả, gừng, tỏi, rau mùi tàu, húng lủi, và ngò gai.
- Thêm 1 muỗng cà phê mắc khén giã và bột canh, sau đó trộn đều để tạo ra nước chấm.
Sau khi chuẩn bị xong các bước trên, bạn sẽ có món thịt trâu gác bếp thơm ngon và đậm đà hương vị Tây Bắc, Một Nắng Food chúc các bạn thành công.
5. Cách thưởng thức thịt trâu gác bếp ngon chuẩn vị nhà làm
Hấp nồi cách thủy: Đặt miếng thịt trâu khô vào nồi hấp cách thủy. Khi nước sôi, hấp thịt khoảng 8 phút cho 500g (nửa cân) và tăng thời gian nếu bạn có nhiều miếng trâu gác bếp hơn. Hấp xong, để thịt nguội rồi dùng một vật nặng (như chày) để đập bẹt và xé sợi. Thịt sau khi được hấp cách thủy sẽ mềm và tươi trở lại, có vị dai nhẹ và ngọt ngào, tạo ra trải nghiệm thưởng thức độc đáo.
Nướng than: Cho miếng trâu khô lên vỉ và nướng nóng đều như khi nướng mực. Đây là cách khác để làm thịt trâu khô trở nên thơm ngon và hấp dẫn hơn. Đảm bảo nướng đều từng mặt của miếng thịt.
Ủ vào tro bếp củi: Ném miếng trâu khô vào lửa tro bếp củi, vùi kín để nhiệt độ trở nên đều. Đây là cách truyền thống để làm thịt trâu khô trở nên thơm ngon và đậm đà hương vị. Hãy đảm bảo rằng nhiệt độ trên bếp củi được kiểm soát để không làm cháy thịt.
Quay lò vi sóng: Cách này thường được dùng phổ biến trên thành phố vì không có than hoặc bếp củi để nướng. Trước khi quay, bạn có thể nhúng toàn bộ miếng thịt trâu khô qua nước đun sôi để nguội (nước lạnh). Sau đó, đặt vào lò vi sóng và quay ở cài đặt tối đa trong khoảng 2 phút. Đây là cách nhanh chóng để làm thịt trâu khô trở nên dẻo và dễ ăn hơn, mà vẫn giữ nguyên hương vị đặc trưng của trâu khô gác bếp.
Lưu ý quan trọng: Trước khi ăn, hãy sử dụng một vật nặng (như chày) để đập bẹt miếng thịt trâu khô ra thành từng sợi nhỏ. Động tác đập cần mạnh để thịt trâu không bị nát mà trở nên tơi và ngon hơn.
6. Nên mua thịt trâu gác bếp ở đâu để thưởng thức trọn hương vị Tây Bắc
Một Nắng Food, đội ngũ sản xuất và chế biến, tự hào mang đến cho các bạn hàng sản phẩm Thịt Trâu Gác Bếp tươi ngon và sạch sẽ, được chế biến từ trâu ăn cỏ và không mang mầm bệnh. Một Nắng Food cam kết chỉ cung cấp thịt trâu chất lượng cao, được Một Nắng Food tự xử lý và chế biến một cách tỉ mỉ và chu đáo, từ việc hạ trâu, làm thịt, tẩm ướp, đến gác bếp.
Cam Kết:
Sản phẩm Tươi & Sạch:
Trâu được nuôi trong điều kiện tự nhiên, ăn cỏ, và không bị nhiễm các loại dịch bệnh.
Chế Biến Tự Nhiên:
Quy trình chế biến được thực hiện trực tiếp và cẩn thận bởi chúng tôi, không thông qua bên thứ ba, để đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.
Không Hóa Chất:
Sản phẩm không sử dụng hóa chất tẩm ướp hay bảo quản, giữ nguyên hương vị tự nhiên và đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.
Vì thế hãy Đặt hàng ngay để nhận nhiều ưu đãi từ Một Nắng Food nhé.
